Energieproductie en duurzame landbouw hand in hand
De vraag:
Vanuit het Klimaatakkoord is er een grote behoefte aan meer zonne-energie, dus ook zonneparken. Dit leidt vaak tot maatschappelijke weerstand. Ook nemen de zonneparken veel ruimte in. De bouw van zo’n park gaat regelmatig ten koste van grond waar ook voedsel verbouwd kan worden. Ook zijn er zorgen over de biodiversiteit.
Stichting Hemus is van mening dat zonnepanelen zoveel mogelijk thuishoren op daken. Tegelijkertijd zien we ook in dat opwekking van zonne-energie op land onontkoombaar is. Daarom werken we mee aan de ontwikkeling van ‘Symbizon’: een concept waarbij energieproductie en een duurzame vorm van landbouw met behoud of zelfs versterking van de biodiversiteit hand in hand gaan. Het project duurt vier jaar.
Doelstelling:
We willen een optimaal zonvolgsysteem ontwikkelen in combinatie met strokenteelt. Twee belangrijke voorwaarden hierbij:
- Het systeem is zorgt voor optimale energieopwekking en gewasopbrengst. Hierbij kijken we ook naar de bodemgesteldheid en het effect van kruidenstroken onder zonnepanelen op de bovengrondse biodiversiteit (en daarmee op de natuurlijke plaagbestrijding).
- Het systeem heeft een positieve businesscase.
Samenwerking:
Voor het vierjarige project Symbizon maken ERF en Stichting Hemus deel uit van het consortium Zon in Landschap. We werken hierin samen met TNO, Vattenfall, het Rijksvastgoedbedrijf en Aeres Hogeschool. In 2020 is het projectplan goedgekeurd. Het consortium heeft 400.000 euro subsidie ontvangen (TKI Urban Energy) voor de gehele duur van het project.
Wat doen we?
Door zonnepanelen en landbouw te combineren, passen er minder zonnepanelen per hectare dan in reguliere zonneparken. Een hogere opbrengst per zonnepaneel is dus nodig.
We onderzoeken daarom het gebruik van tweezijdige zonnepanelen en een zonvolgsysteem. Dit doen we op een perceel van zo’n vijf hectare dat is ingeklemd tussen de A6 en de A27, nabij Almere. ERF BV en Stichting Hemus pachten dit van het Rijksvastgoedbedrijf.
De panelen worden in mei-juni 2022 geplaatst. Na de plaatsing kunnen we de grond bewerken en zaaien we eerst een grasklavermengsel in om de bodem klaar te maken voor de strokenteelt.
We willen werken met stroken van zes en twaalf meter en een kruidenstrook onder de zonnepanelen. Op de kruidenstrook groeien meerjarige bodembedekkende en inheemse kruiden. Qua gewassen kiezen we voor haver, bonen, aardappel, uien, pastinaak, broccoli en knolselderij.
Het perceel heeft drie indelingen:
- Deel I: combinatie van zonnepanelen en strokenteelt met een kruidenstrook
- Deel II: ‘doorgetrokken’ strokenteelt met een kruidenstrook
- Deel III: volledige strokenteelt
Resultaten tot nu toe:
De schop is in maart 2022 de grond ingegaan. Ook zijn we gestart met de aanleg van een waterberging en andere voorzieningen voor de zonnepanelen.
De eerste concrete resultaten verwachten we in 2023. De samenstelling van het consortium is heel divers. Daardoor konden we tijdens de voorbereidingen al veel van elkaar leren. Een voorbeeld: de betrokken technici weten inmiddels wat groenbemesting is en wij vanuit de landbouw leren alles over zonvolgalgoritmes en PV-opstellingen.
Meer weten?
Kijk op de website van Symbizon (zoninlandschap.nl).
